Dünya Edebiyatında Roman
Roman, destan türünün evrimi ve dönüşümü sonucunda ortaya çıkan bir edebi türdür. Romanın oluşumunda destanlar, söylenceler, masallar ve kahramanlık öykülerinin etkisi vardır. Romanlar, başlangıçta destanlara benzerlik gösterse de, gerçek dışı öğelerle süslenmiş olan destanların aksine tamamen hayali hikayelerdir. Romanlarda aşk ve kadının yer alması, destanlardan ayrılan en önemli özelliktir.
Romanın bağımsız bir tür olarak ortaya çıkması, Batı’da Rönesans ile beraber köklü bir değişime uğramasıyla ilişkilendirilir. Fransız yazar Rabelais, roman türünün ilk örneklerini 15. yüzyılda vermiştir. 16. yüzyılda İtalyan yazar Giovanni Boccaccio’nun “Dekameron” eseri, günümüz romanını hatırlatan ilk örneklerden biridir. Ancak romanın başarılı bir şekilde gelişmesi, Miguel de Cervantes’in 16. yüzyılın sonlarında yazdığı “Don Kişot” ile gerçekleşmiştir.
- yüzyılda İngiltere’de Daniel Defoe’nun “Robinson Crusoe” ve Jonathan Swift’in “Gulliver’ın Gezileri” gibi eserler roman türünün örneklerindendir. Ancak romanın gerçek anlamda yetkin örnekleri 19. yüzyılda ortaya çıkmıştır. Romantizm ve realizm akımları, romanın karakteristik özelliklerini şekillendiren önemli etmenler olmuştur.
Stendhal, Balzac, Flaubert, Turgenyev, Dostoyevski, Tolstoy, Zola, Henry James, Proust gibi yazarlar 19. yüzyılda romanın önemli temsilcileridir. Roman, edebiyat dünyasında kendine has bir kimlik kazanmış ve günümüzde edebiyatın en yaygın ve çeşitli türlerinden biri haline gelmiştir.