Dünya Edebiyatında Tiyatro

Tiyatro Kavramı ve Kökeni

• Tiyatro, Yunanca “seyirlik yeri” anlamına gelen “theatron” kelimesinden türetilmiştir.
• Bir öyküyü sahnede oyuncuların söz ve hareketleriyle canlandırma sanatını ifade eder.
• Tiyatronun kökleri ilkel toplulukların dinî törenlerine dayanır. Bu törenlerde kutsal varlıklar taklit yoluyla canlandırılırdı.
• Tiyatro, günümüzdeki anlamıyla esasen Eski Yunan kültürüne dayanmaktadır.

Tiyatronun Gelişimi ve Türlere Ayrılması

• Yunanlılar, Dionysos adına düzenledikleri dinî törenlerde “ditirombos” adı verilen şiirler okuyarak tiyatral etkinlikler gerçekleştirdiler.
• Bu etkinliklerin geliştirilmesiyle tragedya ve komedya adı verilen klasik tiyatro türleri ortaya çıktı.

Önemli Tiyatro Eserleri ve Yazarları

• Eski Yunan Edebiyatı’nda: Aiskhylos’un “Zincire Vurulmuş Prometheus”, Sophokles’in “Kral Oidipus”
• İngiliz Edebiyatı’nda: Shakespeare’in “Romeo ve Juliet”, George Bernard Shaw’ın “Kırgınlar Evi”, Samuel Beckett’ın “Mutlu Günler”
• Fransız Edebiyatı’nda: Racine’in “Andromaque”, Corneille’in “Le Cid”, Moliére’in “Cimri”, Victor Hugo’nun “Hernani”
• Alman Edebiyatı’nda: Schiller’in “Wilhelm Tell”, Goethe’nin “Faust”, Bertolt Brecht’in “Evet Diyen Hayır Diyen”
• Norveç Edebiyatı’nda: Henrik İbsen’in “Bir Bebek Evi”, “Yaban Ördeği”
• Rus Edebiyatı’nda: Gogol’un “Müfettiş”, Çehov’un “Üç Kız Kardeş”, “Vanya Dayı”

Andromak Örneği

• “Andromak”, Fransız yazar Racine tarafından yazılmış beş perdelik bir trajedidir.
• Eser, Eski Latin edebiyatının ünlü şairi Vergilius’un “Aeneis” adlı eserinden ilham alınarak yazılmıştır.
• Racine, kahramanların içsel düşüncelerini başarıyla yansıtarak, Andromak’ın oğlunun kaderini belirleme ikilemini gerçekçi bir şekilde ele almıştır.